दीनदयाल शर्मा का राजस्थानी हास्य व्यंग्य : धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं

SHARE:

राजस्थानी हास्य व्यंग्य- धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं / दीनदयाल शर्मा  म्हारौ टाबरपणौ गांव मांय बीत्यौ। गांव मांय टाबरां रै मन मांय आ बात कूट-कू...

राजस्थानी हास्य व्यंग्य-

धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं / दीनदयाल शर्मा 

म्हारौ टाबरपणौ गांव मांय बीत्यौ। गांव मांय टाबरां रै मन मांय आ बात कूट-कूट'र भर्यौड़ी ही, कै बटाऊ भगवान रौ औतार होवै। घरां बटाउंवां सारू बैठक अळगी बण्यौड़ी ही। घरां जणां भी बटाऊ आंवता, दड़बड़ाट सी मच ज्यांवती। कोई संदूक स्यूं चादर काडै। कोई चमची साफ करै। कोई नास्तै सारू प्लेट जचावै। पछै बटाऊ नै पूछै-कै चा कप मांय पीस्यौ कै बांटी मांय ? बटाऊ री सेवा मांय कोई काण कसर नीं रैज्यै, इण बात रौ पूरौ-पूरौ ध्यान राखता। घर ही नीं, पाड़ोसियां रा टाबर भी अनुशासित हो ज्यांवता, कै फलाणै घर मांय बटाऊ आयोड़ा है।

    म्हारै हिड़दै मांय भी सुवाल उकळता। कदास म्है भी बटाऊ बणस्यां। टैम रै साथै-साथै म्हूं टाबरां री ऊमर पार कर ली। पण बटाऊ बणनै रौ मौको नीं मिल्यौ। घर रै काम-काज मांय घणकरी सी बार बापूजी जांवता या फेर औ मौकौ म्हारै बडोड़ै भाईजी नै मिलतौ। भाईजी आंवतांईं आपरी सेवा रौ इस्यौ बखान करता कै म्हूं कळ'र राख हो ज्यांवतौ।

    अर जणां बी.ए. करी, उण टैम म्हूं अपणै आपनै बडौ समझण लागग्यौ। पछै बी.एड. री ट्रेनिंग करण सारू सरदारशहर जावणौ पड़्यौ। उण टैम बठै दूर-दूर रा भायला बण्या। बां सगळां रा पता ठिकाणां लिख-लिख;र पूरी डायरी भर ली। कागदां रौ दौर सरू होयौ। टैम निकळतौ रैह्यौ। कई साल निसरग्या। पछै दो-तीन खास भायला रैह्या, जिका हरेक कागद मांय आपरै सै'र आवणै रौ नूंतौ देंवता। अेक भायला वर्मा जी है। बै हरेक कागद मांय आपरै सै'र री बडाई करता। बां'रौ कैवणौ हो कै जे म्हारौ सै'र नीं देख्यौ तो समझौ दुनिया मांय कीं नीं देख्यौ। पछै बै लिखता म्हारौ घर थारौ घर ई समझौ। आधी रात नै भी आवौ तो थारै मान सारू बाखळ खुली लाधसी। ......... अर अेक दिन अचाणचकैई दिसम्बर रै म्हीनै मांय म्हूं आपरै भायलै वर्मा जी रै घरां पूग्यौ। बै घरां ई हा। मिलतांईं बोल्या- भाईजी माफ कर्या, म्हूं आपनै ओळख्यौ कोनी। 

    म्हूं बानै भायलैपणै री ओळ्यूं दिराई अर बां'रा लिख्योड़ा कागद दिखाया तो बै बोल्या- यार जोशी, तूं तो साचाणी आग्यौ।......... सुणतांईं म्हूं धोळौ होग्यौ। फेर बात नै संभाळतां थकां म्हूं कैयौ- म्हूं नी, तो के म्हारौ भूत आयौ है। 

    आ बात कोनी। म्हूं तो आ सोचै हो, इण जबर पाळै मांय..... अर बौ भी इत्ती दूर स्यूं..... तूं आ थोड़ी सकै। अर अब तूं आ ही गयौ है तो भई सिर माथै। अलबत तूं म्हारौ बटाऊ है।

    भायलै री बात सुण'र म्हनैं कीं सांस आयौ। म्हूं आपरी टैची अेक खानी राखी। खेसलौ उतार्यौ अर अेक तिपाई कुरसी रै किनारै बैठ'र होळै-होळै मौजा उतारण लाग्यौ। भायलै पूछ्यौ- 'सीधौ म्हारै कन्नै'ई आयौ है कै, कीं और भी काम हो ?'

    म्हूं बोल्यौ- नां, और कींरै जावै हो। म्हूं तो सीधौ थारै कन्नै'ई आयौ हूं। थे'ई लिखता..... कै म्हारै आवौ अर सै'र देखौ।

    'खैर, लिखणौ और बात है।' भायलै होळै सी कैयो।

    पछै पूछ्यौ- किताक दिन रुक स्यौ ?

    म्हूं होळै सी बोल्यौ- बस, अेक-दो दिनां मांय ई चल्यौ जास्यूं।

    भायलौ हांस'र बोल्यौ- 'अेक दो दिन क्यूं, दस दिन रुकौ। इणनै थारौ ई घर समझौ। म्हूं थोड़ौ काम मांय उळझ्योड़ौ हूं। थे इंयां कर्या, सै'र मांय जकी देखण आळी चीज है, बै म्हारा दोनूं छोरा बिनोद अर राकेश रै साथै देखियाइयौ। बुरौ नां मानी यार जोशी। म्हूं बस आभी आयौ.... पांचेक मिंटा मांय। अर बै' बिजळी दांईं गायब होग्या। 

    घण्टै भर पछै म्हारै भायलै वर्मा जी रौ बडगर राकेश आयौ अर बोल्यौ- अंकल, चा' और ल्याऊं ?

    म्हूं बोल्यौ- और ! पैली चा कणां पी ?

बौ हांस'र बोल्यौ- पैली चा तो थे टेसण माथै पी होसी। किंयां.... चा ल्याऊं ?

    'ठीक है.... लिया। कै'र म्हूं अपणै आपनै बोल्यौ- जोशी, दिखावै री इण दुनिया मांय तूं कठै फंसग्यौ यार। फेर सोच्यौ- चलौ, इत्ती दूर आयौ हूं तो कीं देख'र ई जाऊं। अठै के उमर काढणी है। आध-पूण घण्टै पछै बरफ सी चा आयगी। पी'र काळजौ ठण्डौ होग्यौ। चा पींवतांईं म्हूं राकेश स्यूं कै'यौ- राकेश बेटा, लाम्बै सफर स्यूं डील टूटै। न्हावण सारू थोड़ो गरम पाणी है के ?

    पाणी! अजकालै पाणी रौ तो भौत तोड़ौ है अंकल। लारलै अेक पखवाड़ै स्यूं कोई कोनी न्हायौ। बापूजी भी अजकालै दफ्तर मांय ई न्हावै।

    'तो ईंयां कर, अेक गिलासियो पाणी तो ले आ। कम स्यूं कम मुंडौ तो धो ल्यूं।' म्हूं बोल्यौ।

    हाथ-मुंडौ धो'र म्हूं गाभा बदळ्या। जणां वर्मा जी रौ छोटियौ छोरौ बिनोद आयौ, अर नमस्ते कर'र बोल्यौ- अंकल, बापूजी कैयौ है कै म्है थानै सै'र दिखा ल्यांवां।'

    'ठीक है, आपां जीमतांईं चालस्यां।' म्हूं कैयौ। बिनोद बोल्यौ- अंकल, छोडो नीं, जीमणौ-जूठणौ आपां और कठैई कर ल्यांगा। अंकल, चालौ नीं.... फेर आपां नै पिक्चर भी तो देखणी है।

    भायलै रा दोनूं लाडेसर राकेश-बिनोद अर म्हूं.... म्है तीनूं बजार कानी टुरग्या। जणांईं अेक दुकान कानी सेन करतौ राकेश बोल्यौ- 'अंकल, ईं दुकान री मिठाई भौत मसू'र है। खाओगा..... तो मर्यां पछै भी याद रैवैगी। जी...तो कोनी करै हो... पण टाबरां सारू जी नै मनावणौ पड़्यौ।

    मिठाई खा'र थोड़सीक दूर चाल्या कै बिनोद अेक बडै सारै होटल कानी आंगळी उठांवतौ बोल्यौ- ईं होटल री कचौरी। वाह् के कैणौ। मसालौ इत्तौ मजेदार है कै अेक जाड़ खावै तो दूजी तरसै। 

    वर्मा जी रा दोनूं लाडला मिठाई अर कचौरी रै चक्कर मांय अेक सौ पैंतीस रिपियां रौ भड़तू बांध दियौ। फेर बै दोनूं मन्नै अेक सिनेमा घर कनै लेग्या। म्हूं कणांईं बां कानी देखूं तो कणांईं मेरी जेब कानी। जणां बिनोद बोल्यौ- अंकल, थारै होंवतां थकां म्है बिना पिक्चर देख्यांई जा स्यां ? टाबर री मनवार आगै झुकणौ पड़्यौ। पछै टिकट अर नास्तै सारू अेक सौ साठ रिपिया और लागग्या।

    'क्यूं अंकल, पिक्चर खेखी लागी नीं ?' राकेश पूछ्यौ।

    म्हूं बोल्यौ- पिक्चर तो चोखी ही। पण म्हूं अबै थकेलौ मैसूस करूं। घरां जा'र आराम करस्यां। बाकी चीजां आथणगै देखांगा। 

    मेरौ थकेलौ देख'र बां फटदणी किरायै री टैक्सी कर ली। म्हनै तो तीस रिपिया ई देणां पड़्या हा। थोड़सी ताळ मांय घरां पूगग्या।

    जणां बिनोद पूछ्यौ- किंयां अंकल, भूख है के ?

    नां, म्हनै भूख कोनी। म्हूं थोड़सीक ताळ अराम करणौ चावूं।

    ठीक है, थे अराम कर ल्यौ। इत्तै म्है दोनूं भाई रोटड़ी मांजल्यां। बिनोद इत्तौ कै'र चल्यौ ग्यौ।

    मेरी आंख भी नीं लागी कै राकेस आयौ अर बोल्यौ- अंकल।

    बोल बेटा।

    अबै बारै घूमण चालां।

    थे दोनूं जीम तो ल्यौ।

    थे जीमण री बात करो। म्है तो चा भी पी ली।

    चा.... मनै तो कोनी प्याई। म्हूं पूछ्यौ।

    थे अराम करा हा नीं। मा कैयौ कै थारै अंकल नै नां उठाई.... बिच्यारा थकेड़ा है।

    राकेस, म्हूं बारै कोनी जाऊं बेटा, म्हारौ जीसौरौ कोनी। म्हूं कैयो। सुण'र राकेस चुपचाप भीतर चल्यौ गयौ।

    म्हूं माची माथै आडौ होग्यौ। पड़्यै-पड़्यै नै घर री ओळ्यूं आवण लागी। सोचतां सोचतां सिंझ्या रा सात बजग्या। जणां अचाणचकाई वर्मा जी पधार्या अर बोल्या- यार जोशी, माफ करी यार। देर होयगी। म्हूं सीधौ ई दफ्तर निसरग्यौ। ईंयां किंयां पाधरौ होर्यौ है... आसंग कोनी के ?

    म्हूं कसाई आळौ बकरै दांईं आंख्यां मूंद'र 'हां' मांय नाड़ नांख दी।

    बै बोल्या- कोई बात नीं। उदास क्यूं होवै। औ थारौ ई घर हे। कोई अबखाई होवै तो संकौ नां करी। अर रैयी सै'र दिखाणै री बात। टाबर थानै के सै'र दिखावैगा। म्हूं अेक भायलै स्यूं कार मांग ली है। सै'र तो म्हैं घुमास्यूं। अभी थोड़ो अराम करल्यौ। थारी तबियत ठीक कोनी दिसै। रात नै थारी भोजन भी ठीक नीं रैसी। थारी भाभी नै कै' देस्यूं कै बा बिना छमकै री दाळ अर अेक खांखरौ बना देसी। ठीक है नीं ?

    'ठीक है वर्मा जी।' म्हूं सिसकारौ नाखतौ बोल्यौ।

    अर पछै रात नै साढे नौ बज्यां टी.वी. सीरियल खतम होंवतांईं राकेश हाजर होयौ। बोल्यौ- अंकल, जीमल्यौ। जीमण रौ नांव सुण'र मेरी ज्यान मांय ज्यान आई। म्हूं फटदणी उठ्यौ अर देख्यौ कै- अेक बाटकड़ी मांय तोळौ अेक हळदी-मूंग रौ पीळौ पाणी अर आधौ काचौ अर आधौ बळ्योड़ौ चांद सो खांखरौ लियां.... राकेश खड़्यौ है।

    भूख रै कारण पेट मगरां स्यूं भरत मिलाप करै हो। जियां भी हो..... संतोष कर्यौ। रात नै घणी तकड़ी भूख लागी। सुण्यौ है कै भूख मोटां-मोटां रा ईमान डिगा देवै..... पण म्हूं तो घड़ी देखतै-देखतै अर छात रा गाडर-बत्ता गिणतै-गिणतै छाती राखी अर रात काट दी।

    दिन उर्ग वर्मा जी रौ छोटियौ छोरौ बिनोद हाजर होयौ। बोल्यौ- अंकल, चा पील्यौ।

    म्हैं चा रौ रंग देख'र बोल्यौ- 'बेटा बिनोद, म्हनै लागै थारी मा चा मांय दूध घालणौ भूलगी।'

    'दूध घालणौ कोनी भूली अंकल। आ लाल चा है। इण मांय दूध कोनी घाल्या करै।' बिनोद कैयौ।

    म्हूं चा री घूंट ली तो जमा फीकी! 'क्यूं बेटा, खाण्ड कम है नीं, चा मांय।'

    'अंकल, म्है दिनुगै-दिनुगै इसी ई चा पीवां।'

    लाल चा पी'र म्हूं रिपत होयौ। जणां'ई वर्मा जी कार ले'र आग्या। म्हूं भौत राजी होयौ। पछै म्है दोनूं कार मांय बैठ'र घूमण नै निसर्या। कार वर्माजी चलावै हा। म्हूं बां'रै कन्नै बैठ्यौ हो। बातां-बातां मांय वर्मा जी बतायौ कै कार आपां नै तेल रै बदळै मिली है। कार भायलै री अर तेल आपणौ। इण कारण थोड़सो तेल घलवा ल्यां।

    अबै कार पेट्रोल पम्प माथै खड़ी ही। पेट्रोल घालतांईं वर्मा जी बोल्या- अरे यार जोशी, सौ रिपिया देई दिखाण। म्हूं बटुऔ घरां ई भूलग्यौ यार।

    म्हारौ हाथ सीधौ जेब मांय गयौ अर सौ रौ आखरी नोट वर्मा जी रै हाथां मांय थमा दियौ। वर्मा जी बोल्या- थोड़सो नास्तो करल्यां। ईंयां दिनुगै-दिनुगै निरणै काळजै घूमण रौ मजोई नीं आवै।

    'जियां थारी इच्छ्या।' म्हूं होळै सी कैयौ।

    नास्तै रै पछै जेब मांय पच्चीस पइसा बंच्या। सौच्यौ कै वर्मा जी स्यूं किरायै सारू कीं उधार ले'र गांव रौ परस्थान लेस्यूं। 

    कार चाल पड़ी। जूनागढ़ कनै पूगण स्यूं पैलांईं कार झटकौ खायौ। इनै कार रुकी अर इनै म्हारी सांस। 

    वर्मा जी स्टेयरिंग संभाळ राख्यौ अर म्हूं कार नै धक्कौ देवै हो। धक्कौ देवतां-देवतां कार भौत दो'रो घर लियौ। पाळा मांय भी सगळा गाभा पसीनै स्यूं गचपच होग्या।

    घरां पूगतांईं वर्मा जी कार स्यूं उतरता बोल्या- चोखौ होयौ, इण भानै दिनुगै-दिनुगै थारी कसरत भी होयगी।

    अबै के बताऊं.... वर्मा जी नै तिनखा नीं मिलणै स्यूं बै बिच्यारा मनै किरायौ खरची उधार नीं दे सक्या। म्हूं आपरै घरां कियां पूग्यौ..... थानै होळै सी बताद्यूं..... कै सासरै आळी घड़ी अेक भाई जी नै भेंट चढा दी। जिका म्हनै म्हारै गांव तांईं पूगण मांय म्हारी मदद करी।

    भायलां रा कागद अबै भी आवै कै कदी आवौ तो सेवा रौ मौकौ जरूर देया। पण म्हैं तो आगै सारू हाथ जोड़ दिया है कै धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं।

-------------

 

-दीनदयाल शर्मा

 

जलम : सन् 1956 में माता श्रीमती महादेवी अर पिताश्री प्रयागचंद जोशी रै घरां गांव जसाना (हनुमानगढ़, राजस्थान, भारत) में जलम।

रचनावां : सन् 1975  सूं लेखन। मूळ नाम रै साथै-साथै कई उपनामां  सूं लेखन। कविता, कहानी, व्यंग्य, नाटक अर बाल साहित्य में हिन्दी अर राजस्थानी री तीन दर्जन पोथ्यां। दो पोथ्यां अंगे्रजी अर पंजाबी में अर अनेक रचनावां दूजी भारतीय भाषावां में अनुदित।  'डॉ.प्रभाकर माचवे:सौ दृष्टिकोण' समेत 200 रै नेड़ै-तेडै़ पोथ्यां में रचनावां संकलित। पन्द्रै रेडियो नाटक आकाशवाणी  सूं प्रसारित। 

पुरस्कार अर सम्मान : साहित्य अकादेमी, नई दिल्ली सूं राजस्थानी निबंध पोथी  'बाळपणै री बातां' माथै राजस्थानी बाल साहित्य पुरस्कार (2012), राजस्थान साहित्य अकादमी, उदयपुर  सूं हिन्दी बाल कथा पोथी 'चिण्टू-पिण्टू की सूझ' माथै डॉ.शम्भूदयाल सक्सेना बाल साहित्य पुरस्कार (1988), राजस्थानी भाषा, साहित्य एवं संस्कृति अकादमी, बीकानेर  सूं राजस्थानी नाटक पोथी 'शंखेसर रा सींग' माथै पं.जवाहरलाल नेहरू बाल साहित्य पुरस्कार (1998)। इणा रै अलावा कानपुर, देहरादून, इलाहाबाद, दिल्ली, कोलकाता, भीलवाड़ा, चित्तौडग़ढ़, जयपुर, पाली, चूरू, श्रीगंगानगर, हनुमानगढ़, रावतसर अर नोहर री साहित्यिक संस्थावां सूं सम्मानित अर पुरस्कृत।

नेट जगत : बीकानेर संभाग रै पैलै ब्लॉग रो गौरव मिल्यौ। आखी दुनिया रै 109 देशां  सूं जुड़ाव।

सेवा: सन् 1983  सूं  शिक्षा विभाग राजस्थान में सेवारत। सन् 2003  सूं  टाबरां रो अखबार 'टाबर टोल़ी' रा मानद साहित्य संपादक। मंच रा हास्य कवि

 

ठिकाणो : 

'टाबर टोल़ी', 

10/22 आर.एच.बी., हनुमानगढ़ जं. 

पिन कोड- 335512, राजस्थान, भारत।

COMMENTS

BLOGGER
नाम

 आलेख ,1, कविता ,1, कहानी ,1, व्यंग्य ,1,14 सितम्बर,7,14 september,6,15 अगस्त,4,2 अक्टूबर अक्तूबर,1,अंजनी श्रीवास्तव,1,अंजली काजल,1,अंजली देशपांडे,1,अंबिकादत्त व्यास,1,अखिलेश कुमार भारती,1,अखिलेश सोनी,1,अग्रसेन,1,अजय अरूण,1,अजय वर्मा,1,अजित वडनेरकर,1,अजीत प्रियदर्शी,1,अजीत भारती,1,अनंत वडघणे,1,अनन्त आलोक,1,अनमोल विचार,1,अनामिका,3,अनामी शरण बबल,1,अनिमेष कुमार गुप्ता,1,अनिल कुमार पारा,1,अनिल जनविजय,1,अनुज कुमार आचार्य,5,अनुज कुमार आचार्य बैजनाथ,1,अनुज खरे,1,अनुपम मिश्र,1,अनूप शुक्ल,14,अपर्णा शर्मा,6,अभिमन्यु,1,अभिषेक ओझा,1,अभिषेक कुमार अम्बर,1,अभिषेक मिश्र,1,अमरपाल सिंह आयुष्कर,2,अमरलाल हिंगोराणी,1,अमित शर्मा,3,अमित शुक्ल,1,अमिय बिन्दु,1,अमृता प्रीतम,1,अरविन्द कुमार खेड़े,5,अरूण देव,1,अरूण माहेश्वरी,1,अर्चना चतुर्वेदी,1,अर्चना वर्मा,2,अर्जुन सिंह नेगी,1,अविनाश त्रिपाठी,1,अशोक गौतम,3,अशोक जैन पोरवाल,14,अशोक शुक्ल,1,अश्विनी कुमार आलोक,1,आई बी अरोड़ा,1,आकांक्षा यादव,1,आचार्य बलवन्त,1,आचार्य शिवपूजन सहाय,1,आजादी,3,आत्मकथा,1,आदित्य प्रचंडिया,1,आनंद टहलरामाणी,1,आनन्द किरण,3,आर. के. नारायण,1,आरकॉम,1,आरती,1,आरिफा एविस,5,आलेख,4288,आलोक कुमार,3,आलोक कुमार सातपुते,1,आवश्यक सूचना!,1,आशीष कुमार त्रिवेदी,5,आशीष श्रीवास्तव,1,आशुतोष,1,आशुतोष शुक्ल,1,इंदु संचेतना,1,इन्दिरा वासवाणी,1,इन्द्रमणि उपाध्याय,1,इन्द्रेश कुमार,1,इलाहाबाद,2,ई-बुक,374,ईबुक,231,ईश्वरचन्द्र,1,उपन्यास,269,उपासना,1,उपासना बेहार,5,उमाशंकर सिंह परमार,1,उमेश चन्द्र सिरसवारी,2,उमेशचन्द्र सिरसवारी,1,उषा छाबड़ा,1,उषा रानी,1,ऋतुराज सिंह कौल,1,ऋषभचरण जैन,1,एम. एम. चन्द्रा,17,एस. एम. चन्द्रा,2,कथासरित्सागर,1,कर्ण,1,कला जगत,113,कलावंती सिंह,1,कल्पना कुलश्रेष्ठ,11,कवि,2,कविता,3239,कहानी,2360,कहानी संग्रह,247,काजल कुमार,7,कान्हा,1,कामिनी कामायनी,5,कार्टून,7,काशीनाथ सिंह,2,किताबी कोना,7,किरन सिंह,1,किशोरी लाल गोस्वामी,1,कुंवर प्रेमिल,1,कुबेर,7,कुमार करन मस्ताना,1,कुसुमलता सिंह,1,कृश्न चन्दर,6,कृष्ण,3,कृष्ण कुमार यादव,1,कृष्ण खटवाणी,1,कृष्ण जन्माष्टमी,5,के. पी. सक्सेना,1,केदारनाथ सिंह,1,कैलाश मंडलोई,3,कैलाश वानखेड़े,1,कैशलेस,1,कैस जौनपुरी,3,क़ैस जौनपुरी,1,कौशल किशोर श्रीवास्तव,1,खिमन मूलाणी,1,गंगा प्रसाद श्रीवास्तव,1,गंगाप्रसाद शर्मा गुणशेखर,1,ग़ज़लें,550,गजानंद प्रसाद देवांगन,2,गजेन्द्र नामदेव,1,गणि राजेन्द्र विजय,1,गणेश चतुर्थी,1,गणेश सिंह,4,गांधी जयंती,1,गिरधारी राम,4,गीत,3,गीता दुबे,1,गीता सिंह,1,गुंजन शर्मा,1,गुडविन मसीह,2,गुनो सामताणी,1,गुरदयाल सिंह,1,गोरख प्रभाकर काकडे,1,गोवर्धन यादव,1,गोविन्द वल्लभ पंत,1,गोविन्द सेन,5,चंद्रकला त्रिपाठी,1,चंद्रलेखा,1,चतुष्पदी,1,चन्द्रकिशोर जायसवाल,1,चन्द्रकुमार जैन,6,चाँद पत्रिका,1,चिकित्सा शिविर,1,चुटकुला,71,ज़कीया ज़ुबैरी,1,जगदीप सिंह दाँगी,1,जयचन्द प्रजापति कक्कूजी,2,जयश्री जाजू,4,जयश्री राय,1,जया जादवानी,1,जवाहरलाल कौल,1,जसबीर चावला,1,जावेद अनीस,8,जीवंत प्रसारण,141,जीवनी,1,जीशान हैदर जैदी,1,जुगलबंदी,5,जुनैद अंसारी,1,जैक लंडन,1,ज्ञान चतुर्वेदी,2,ज्योति अग्रवाल,1,टेकचंद,1,ठाकुर प्रसाद सिंह,1,तकनीक,32,तक्षक,1,तनूजा चौधरी,1,तरुण भटनागर,1,तरूण कु सोनी तन्वीर,1,ताराशंकर बंद्योपाध्याय,1,तीर्थ चांदवाणी,1,तुलसीराम,1,तेजेन्द्र शर्मा,2,तेवर,1,तेवरी,8,त्रिलोचन,8,दामोदर दत्त दीक्षित,1,दिनेश बैस,6,दिलबाग सिंह विर्क,1,दिलीप भाटिया,1,दिविक रमेश,1,दीपक आचार्य,48,दुर्गाष्टमी,1,देवी नागरानी,20,देवेन्द्र कुमार मिश्रा,2,देवेन्द्र पाठक महरूम,1,दोहे,1,धर्मेन्द्र निर्मल,2,धर्मेन्द्र राजमंगल,1,नइमत गुलची,1,नजीर नज़ीर अकबराबादी,1,नन्दलाल भारती,2,नरेंद्र शुक्ल,2,नरेन्द्र कुमार आर्य,1,नरेन्द्र कोहली,2,नरेन्‍द्रकुमार मेहता,9,नलिनी मिश्र,1,नवदुर्गा,1,नवरात्रि,1,नागार्जुन,1,नाटक,152,नामवर सिंह,1,निबंध,3,नियम,1,निर्मल गुप्ता,2,नीतू सुदीप्ति ‘नित्या’,1,नीरज खरे,1,नीलम महेंद्र,1,नीला प्रसाद,1,पंकज प्रखर,4,पंकज मित्र,2,पंकज शुक्ला,1,पंकज सुबीर,3,परसाई,1,परसाईं,1,परिहास,4,पल्लव,1,पल्लवी त्रिवेदी,2,पवन तिवारी,2,पाक कला,23,पाठकीय,62,पालगुम्मि पद्मराजू,1,पुनर्वसु जोशी,9,पूजा उपाध्याय,2,पोपटी हीरानंदाणी,1,पौराणिक,1,प्रज्ञा,1,प्रताप सहगल,1,प्रतिभा,1,प्रतिभा सक्सेना,1,प्रदीप कुमार,1,प्रदीप कुमार दाश दीपक,1,प्रदीप कुमार साह,11,प्रदोष मिश्र,1,प्रभात दुबे,1,प्रभु चौधरी,2,प्रमिला भारती,1,प्रमोद कुमार तिवारी,1,प्रमोद भार्गव,2,प्रमोद यादव,14,प्रवीण कुमार झा,1,प्रांजल धर,1,प्राची,367,प्रियंवद,2,प्रियदर्शन,1,प्रेम कहानी,1,प्रेम दिवस,2,प्रेम मंगल,1,फिक्र तौंसवी,1,फ्लेनरी ऑक्नर,1,बंग महिला,1,बंसी खूबचंदाणी,1,बकर पुराण,1,बजरंग बिहारी तिवारी,1,बरसाने लाल चतुर्वेदी,1,बलबीर दत्त,1,बलराज सिंह सिद्धू,1,बलूची,1,बसंत त्रिपाठी,2,बातचीत,2,बाल उपन्यास,6,बाल कथा,356,बाल कलम,26,बाल दिवस,4,बालकथा,80,बालकृष्ण भट्ट,1,बालगीत,20,बृज मोहन,2,बृजेन्द्र श्रीवास्तव उत्कर्ष,1,बेढब बनारसी,1,बैचलर्स किचन,1,बॉब डिलेन,1,भरत त्रिवेदी,1,भागवत रावत,1,भारत कालरा,1,भारत भूषण अग्रवाल,1,भारत यायावर,2,भावना राय,1,भावना शुक्ल,5,भीष्म साहनी,1,भूतनाथ,1,भूपेन्द्र कुमार दवे,1,मंजरी शुक्ला,2,मंजीत ठाकुर,1,मंजूर एहतेशाम,1,मंतव्य,1,मथुरा प्रसाद नवीन,1,मदन सोनी,1,मधु त्रिवेदी,2,मधु संधु,1,मधुर नज्मी,1,मधुरा प्रसाद नवीन,1,मधुरिमा प्रसाद,1,मधुरेश,1,मनीष कुमार सिंह,4,मनोज कुमार,6,मनोज कुमार झा,5,मनोज कुमार पांडेय,1,मनोज कुमार श्रीवास्तव,2,मनोज दास,1,ममता सिंह,2,मयंक चतुर्वेदी,1,महापर्व छठ,1,महाभारत,2,महावीर प्रसाद द्विवेदी,1,महाशिवरात्रि,1,महेंद्र भटनागर,3,महेन्द्र देवांगन माटी,1,महेश कटारे,1,महेश कुमार गोंड हीवेट,2,महेश सिंह,2,महेश हीवेट,1,मानसून,1,मार्कण्डेय,1,मिलन चौरसिया मिलन,1,मिलान कुन्देरा,1,मिशेल फूको,8,मिश्रीमल जैन तरंगित,1,मीनू पामर,2,मुकेश वर्मा,1,मुक्तिबोध,1,मुर्दहिया,1,मृदुला गर्ग,1,मेराज फैज़ाबादी,1,मैक्सिम गोर्की,1,मैथिली शरण गुप्त,1,मोतीलाल जोतवाणी,1,मोहन कल्पना,1,मोहन वर्मा,1,यशवंत कोठारी,8,यशोधरा विरोदय,2,यात्रा संस्मरण,31,योग,3,योग दिवस,3,योगासन,2,योगेन्द्र प्रताप मौर्य,1,योगेश अग्रवाल,2,रक्षा बंधन,1,रच,1,रचना समय,72,रजनीश कांत,2,रत्ना राय,1,रमेश उपाध्याय,1,रमेश राज,26,रमेशराज,8,रवि रतलामी,2,रवींद्र नाथ ठाकुर,1,रवीन्द्र अग्निहोत्री,4,रवीन्द्र नाथ त्यागी,1,रवीन्द्र संगीत,1,रवीन्द्र सहाय वर्मा,1,रसोई,1,रांगेय राघव,1,राकेश अचल,3,राकेश दुबे,1,राकेश बिहारी,1,राकेश भ्रमर,5,राकेश मिश्र,2,राजकुमार कुम्भज,1,राजन कुमार,2,राजशेखर चौबे,6,राजीव रंजन उपाध्याय,11,राजेन्द्र कुमार,1,राजेन्द्र विजय,1,राजेश कुमार,1,राजेश गोसाईं,2,राजेश जोशी,1,राधा कृष्ण,1,राधाकृष्ण,1,राधेश्याम द्विवेदी,5,राम कृष्ण खुराना,6,राम शिव मूर्ति यादव,1,रामचंद्र शुक्ल,1,रामचन्द्र शुक्ल,1,रामचरन गुप्त,5,रामवृक्ष सिंह,10,रावण,1,राहुल कुमार,1,राहुल सिंह,1,रिंकी मिश्रा,1,रिचर्ड फाइनमेन,1,रिलायंस इन्फोकाम,1,रीटा शहाणी,1,रेंसमवेयर,1,रेणु कुमारी,1,रेवती रमण शर्मा,1,रोहित रुसिया,1,लक्ष्मी यादव,6,लक्ष्मीकांत मुकुल,2,लक्ष्मीकांत वैष्णव,1,लखमी खिलाणी,1,लघु कथा,288,लघुकथा,1340,लघुकथा लेखन पुरस्कार आयोजन,241,लतीफ घोंघी,1,ललित ग,1,ललित गर्ग,13,ललित निबंध,20,ललित साहू जख्मी,1,ललिता भाटिया,2,लाल पुष्प,1,लावण्या दीपक शाह,1,लीलाधर मंडलोई,1,लू सुन,1,लूट,1,लोक,1,लोककथा,378,लोकतंत्र का दर्द,1,लोकमित्र,1,लोकेन्द्र सिंह,3,विकास कुमार,1,विजय केसरी,1,विजय शिंदे,1,विज्ञान कथा,79,विद्यानंद कुमार,1,विनय भारत,1,विनीत कुमार,2,विनीता शुक्ला,3,विनोद कुमार दवे,4,विनोद तिवारी,1,विनोद मल्ल,1,विभा खरे,1,विमल चन्द्राकर,1,विमल सिंह,1,विरल पटेल,1,विविध,1,विविधा,1,विवेक प्रियदर्शी,1,विवेक रंजन श्रीवास्तव,5,विवेक सक्सेना,1,विवेकानंद,1,विवेकानन्द,1,विश्वंभर नाथ शर्मा कौशिक,2,विश्वनाथ प्रसाद तिवारी,1,विष्णु नागर,1,विष्णु प्रभाकर,1,वीणा भाटिया,15,वीरेन्द्र सरल,10,वेणीशंकर पटेल ब्रज,1,वेलेंटाइन,3,वेलेंटाइन डे,2,वैभव सिंह,1,व्यंग्य,2075,व्यंग्य के बहाने,2,व्यंग्य जुगलबंदी,17,व्यथित हृदय,2,शंकर पाटील,1,शगुन अग्रवाल,1,शबनम शर्मा,7,शब्द संधान,17,शम्भूनाथ,1,शरद कोकास,2,शशांक मिश्र भारती,8,शशिकांत सिंह,12,शहीद भगतसिंह,1,शामिख़ फ़राज़,1,शारदा नरेन्द्र मेहता,1,शालिनी तिवारी,8,शालिनी मुखरैया,6,शिक्षक दिवस,6,शिवकुमार कश्यप,1,शिवप्रसाद कमल,1,शिवरात्रि,1,शिवेन्‍द्र प्रताप त्रिपाठी,1,शीला नरेन्द्र त्रिवेदी,1,शुभम श्री,1,शुभ्रता मिश्रा,1,शेखर मलिक,1,शेषनाथ प्रसाद,1,शैलेन्द्र सरस्वती,3,शैलेश त्रिपाठी,2,शौचालय,1,श्याम गुप्त,3,श्याम सखा श्याम,1,श्याम सुशील,2,श्रीनाथ सिंह,6,श्रीमती तारा सिंह,2,श्रीमद्भगवद्गीता,1,श्रृंगी,1,श्वेता अरोड़ा,1,संजय दुबे,4,संजय सक्सेना,1,संजीव,1,संजीव ठाकुर,2,संद मदर टेरेसा,1,संदीप तोमर,1,संपादकीय,3,संस्मरण,730,संस्मरण लेखन पुरस्कार 2018,128,सच्चिदानंद हीरानंद वात्स्यायन,1,सतीश कुमार त्रिपाठी,2,सपना महेश,1,सपना मांगलिक,1,समीक्षा,847,सरिता पन्थी,1,सविता मिश्रा,1,साइबर अपराध,1,साइबर क्राइम,1,साक्षात्कार,21,सागर यादव जख्मी,1,सार्थक देवांगन,2,सालिम मियाँ,1,साहित्य समाचार,98,साहित्यम्,6,साहित्यिक गतिविधियाँ,216,साहित्यिक बगिया,1,सिंहासन बत्तीसी,1,सिद्धार्थ जगन्नाथ जोशी,1,सी.बी.श्रीवास्तव विदग्ध,1,सीताराम गुप्ता,1,सीताराम साहू,1,सीमा असीम सक्सेना,1,सीमा शाहजी,1,सुगन आहूजा,1,सुचिंता कुमारी,1,सुधा गुप्ता अमृता,1,सुधा गोयल नवीन,1,सुधेंदु पटेल,1,सुनीता काम्बोज,1,सुनील जाधव,1,सुभाष चंदर,1,सुभाष चन्द्र कुशवाहा,1,सुभाष नीरव,1,सुभाष लखोटिया,1,सुमन,1,सुमन गौड़,1,सुरभि बेहेरा,1,सुरेन्द्र चौधरी,1,सुरेन्द्र वर्मा,62,सुरेश चन्द्र,1,सुरेश चन्द्र दास,1,सुविचार,1,सुशांत सुप्रिय,4,सुशील कुमार शर्मा,24,सुशील यादव,6,सुशील शर्मा,16,सुषमा गुप्ता,20,सुषमा श्रीवास्तव,2,सूरज प्रकाश,1,सूर्य बाला,1,सूर्यकांत मिश्रा,14,सूर्यकुमार पांडेय,2,सेल्फी,1,सौमित्र,1,सौरभ मालवीय,4,स्नेहमयी चौधरी,1,स्वच्छ भारत,1,स्वतंत्रता दिवस,3,स्वराज सेनानी,1,हबीब तनवीर,1,हरि भटनागर,6,हरि हिमथाणी,1,हरिकांत जेठवाणी,1,हरिवंश राय बच्चन,1,हरिशंकर गजानंद प्रसाद देवांगन,4,हरिशंकर परसाई,23,हरीश कुमार,1,हरीश गोयल,1,हरीश नवल,1,हरीश भादानी,1,हरीश सम्यक,2,हरे प्रकाश उपाध्याय,1,हाइकु,5,हाइगा,1,हास-परिहास,38,हास्य,59,हास्य-व्यंग्य,78,हिंदी दिवस विशेष,9,हुस्न तबस्सुम 'निहाँ',1,biography,1,dohe,3,hindi divas,6,hindi sahitya,1,indian art,1,kavita,3,review,1,satire,1,shatak,3,tevari,3,undefined,1,
ltr
item
रचनाकार: दीनदयाल शर्मा का राजस्थानी हास्य व्यंग्य : धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं
दीनदयाल शर्मा का राजस्थानी हास्य व्यंग्य : धाप्या ईं बटाऊपणै स्यूं
http://lh4.ggpht.com/-1Vl80-ZW69o/U937vj3Q17I/AAAAAAAAZ1Y/DsMuSHmE4pI/clip_image002_thumb%25255B1%25255D.jpg?imgmax=200
http://lh4.ggpht.com/-1Vl80-ZW69o/U937vj3Q17I/AAAAAAAAZ1Y/DsMuSHmE4pI/s72-c/clip_image002_thumb%25255B1%25255D.jpg?imgmax=200
रचनाकार
https://www.rachanakar.org/2014/08/blog-post_64.html
https://www.rachanakar.org/
https://www.rachanakar.org/
https://www.rachanakar.org/2014/08/blog-post_64.html
true
15182217
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts VIEW ALL Readmore Reply Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS View All RECOMMENDED FOR YOU LABEL ARCHIVE SEARCH ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content